Pas toen ik al lang volwassen was (volgens mij iets van acht, maar volgens mijn vrouw vijf jaar geleden) leerde ik olijven eten. We (vrouw+ik) waren op vakantie in Griekenland en kregen op een terras een bord vol ‘zelfgemaakte’ olijven. De ober had ons net verteld hoe hij deze olijven zelf had bereid door ze maandenlang in een zoutbad te leggen. We voelden ons dus verplicht om ze beleefd op te eten. De olijven waren niet van hele goede kwaliteit, maar door dit gedwongen eten heb ik ze toch leren waarderen. Sindsdien vind ik olijven lekker, terwijl ik altijd had gedacht dat ze dat niet waren. Overigens vind ik de olijven in Griekenland (behalve die zelfgemaakte van de ober) in het algemeen wel lekkerder smaken dan die uit de Nederlandse supermarkt. Maar ja, alles smaakt daar lekkerder.
Soms lijkt iets vies, maar moet je het eerst proeven en/of gewend raken om het te kunnen waarderen.. Om het, in analogie met de olijf, op zijn Nederlands te zeggen: soms moet je eerst door de zure appel heen bijten. Als je dit gedaan hebt en gewend bent, valt die zuurgraad vaak wel mee. Dit geldt niet alleen voor etenswaren, maar ook op geestelijke vlak kan iets zuur lijken, maar in werkelijkheid zoet zijn.
Ik ben opgegroeid in een christelijke gemeente, die ik nog steeds bezoek, waar ik me actief voor inzet en waar ik heel veel goeds over zou kunnen schrijven (Eben Haezer, zie link naast deze blog). Ondanks deze positieve waardering, heb ik op één of andere manier tijdens mijn jeugd in deze gemeente meegekregen dat er een heleboel (of bijna alleen maar) christelijke zure appels buiten onze gemeente bestaan. Dat wil zeggen: een heleboel christenen buiten onze gemeente met verkeerde en soms zelfs verderfelijke (demonische) visies op de bijbel. Geboren en getogen in deze gemeente, dacht ik dat ik precies wist wat andere christenen allemaal verkeerd deden en dachten. Ik kwam ook eigenlijk nooit in contact met andere christenen en dat werd ook niet gestimuleerd. Al gaat de vergelijking volledig mank, toch vergelijk ik deze situatie wel eens met een communistisch land dat zichzelf in stand houdt door alleen maar te ageren tegen de zogenaamde boze buitenwereld om zich heen. Via internet kwam ik in de jaren negentig voor het eerst in contact met andere christenen. Tot mijn spijt en schaamte nu was het enige dat ik in die tijd kon en deed, de discussie aangaan om hen te wijzen op hun (in mijn ogen) verkeerde visies op de bijbel. Ik struinde internetfora en websites af en reageerde alleen maar als ik anderen op hun fouten kon wijzen. Gelukkig is sinds die tijd veel veranderd, in mijn persoonlijke geloofsleven maar ook in mijn gemeente (al lijkt dit niet tot iedereen doorgedrongen en wordt soms nog fel gereageerd op nieuwe inzichten en ideeën). Ik schrijf dit dan ook niet op om iemand persoonlijk te bekritiseren, maar constateer een feit uit mijn eigen geloofsleven (maar wel één die anderen ook hebben ervaren).
Mijn verkeerd aangeleerde vooroordelen over andere christenen en hun visies op de bijbel duurde totdat ik (en mijn generatiegenoten) tijdens mijn studie, op mijn werk en daarbuiten voor het eerst echt in contact kwam met andere christenen en andere visies. Ik ging met hen praten en verdiepte me in hun inzichten. Ik bezocht andere samenkomsten, beluisterde andere preken en bijbelstudies op internet en stelde mezelf de vraag waarom christenen een andere mening hadden dan ik. Ik beet door de zure appel heen en de appel bleek helemaal niet zo zuur. Ik kwam erachter dat ik juist enorm veel te leren had van andere christenen, zelfs als hun visie op de bijbel radicaal verschilde van die van mij. Door christenen met een andere visie te accepteren, hen ruimte te geven (lief te hebben) en me voor hun visie te interesseren, zag ik de sterke en zwakke punten in mijn eigen visie en kreeg ik normaal contact met hen. Tot nu toe had ik steeds dezelfde hap van dezelfde appel genomen en gedacht dat die het lekkerste was.
Zoals zoveel mensen, lijkt het mij leuk een boek te schrijven. Ik heb lang het idee gehad om een boek te schrijven over de verschillende visies van christenen op bepaalde onderwerpen, met de oproep om meer begrip voor elkaar te hebben. Gelukkig (en helaas) hoef ik dit boek niet meer te schrijven, want dit is nu al twee keer door Willem Ouweneel gedaan (op een betere manier en met een grotere impact dan als ik het had gedaan). Hij schrijft niet over olijven en appels, maar over olifanten en nijlpaarden. In het nieuwe tijdschrift Sofie (een samenvoeging van Ellips en Beweging) stond onlangs een interview met Ouweneel (met de pakkende titel Voor of tegen Ouweneel). Hierin stond de vraag centraal waarom hij over heel wat christelijke onderwerpen anders is gaan denken in de loop der jaren. Zijn antwoorden zijn voor mij heel herkenbaar. In het voorwoord van het tijdschrift staat hier ook een mop over: Knevel en Ouweneel zitten in Het elfde uur. Vraagt Knevel aan Ouweneel: “Geloof je ook in reïncarnatie, Willem?” Zegt Ouweneel: “In mijn vorige leven nog wel, maar nu niet meer.”
In het interview legt Ouweneel de bedoeling van zijn boekjes Vijf olifanten in een porseleinkast en Vijf nijlpaarden in het kippenhok uit: “Ik heb mijn best gedaan om me even goed in voorstanders te verplaatsen als in tegenstanders van bepaalde standpunten. Alleen maar om te laten zien, dat er altijd een zinnige reden is voor het standpunt waar je het zelf niet mee eens bent. Wat christenen voortdurend doen, is elkaar verketteren om foute redeneringen en verkeerde motieven die men bij de ander ziet, terwijl ik wil laten zien dat dit een onvruchtbare manier is. Ik pleit voor een goede omgang met verschillen en niet voor het uitbannen van die verschillen.” Ik ben het hier helemaal mee eens. Verschil mag er zijn, maar een goede omgang moet er zijn.
Ha, heel erg herkenbaar.
Ik kwam uit de Vergadering, en dacht hetzelfde over de christenen uit andere groepen en kerken. Die hadden het licht niet, en het was mijn nobele taak ze ervan te overtuigen dat ze eigenlijk precies hetzelfde moesten geloven als ik.
Vandaar onze wel enigszins felle discussies van toen. We dachten allebei dat wij de taak hadden de ander van ons gelijk te overtuigen, in plaats van te ontdekken of we wellicht iets van de ander konden leren (auw).
Johan
Johan
Hoi Johan
dank voor je reactie. Ik denk eerlijk gezegd dat dit voor velen van onze tijdgenoten herkenbaar is, want de christelijke wereld is (gelukkig) een stuk opener geworden vergeleken met 10-20 jaar geleden (mede dankzij internet). De Vergadering is ons hierin misschien wel voorgegaan? Ik heb in ieder geval veel respect voor de progressieve ‘voormannen’ van de Vergadering en de manier waarop zij in de openheid treden naar andere christenen toe.
Overigens vond ik de discussies met jou niet vervelend, want ik had niet het idee dat jij mij veroordeelde vanwege mijn behoorlijk afwijkende visie, maar me nog steeds als christelijke broeder zag.
gr
Hannes
Inderdaad heel herkenbaar dit verhaal. Bij mij ging het weliswaar langs een andere route, maar toch … Vooral door de ontmoetingen met andere chistenen uit mijn dorp èn door het lezen van veel boeken zijn bij mij de scheidsmuren omgevallen. Wat ik echter wel merk is dat niet iedereen gelijk opgaat met deze bredere herkenning van medebroeders en -zusters. Zo kan het wel eens gebeuren dat je meer herkent van andere christenen uit andere gemeenten (ondanks de verschillen) dan (h)erkenning ervaart van mensen uit je eigen gemeente (ondanks de overeenkomsten). Paradoxaal. Groei ik te snel of is hun standvastigheid op een bepaalde manier irritant? Of bevind ik me juist op een ‘hellend vlak’?
Beste Anton Verweij
dank je voor je reactie. Wat jij beschrijft herken ik ook, dat je soms meer gemeenschap hebt met iemand uit een andere gemeente.
Ik vond trouwens een mooie zin in een van je blogs: ‘Wat altijd weer opvalt als je in het evangelie leest over hoe Jezus met mensen omgaat, is dat Hij geen leer verkondigt, maar een manier van leven laat zien.’ Misschien is dit wel een sleutel tot een betere of gemakkelijkere omgang met elkaar.
groet
Hannes
>>’Wat altijd weer opvalt als je in het evangelie leest over hoe Jezus met mensen omgaat, is dat Hij geen leer verkondigt, maar een manier van leven laat zien.’<< ??? Matteüs 7:28 En het geschiedde, toen Jezus deze woorden geeindigd had, dat de scharen versteld stonden over ZIJN LEER, Matteüs 22:33 Hij is niet een God van doden, maar van levenden. En de scharen, die dat hoorden, stonden versteld over ZIJN LEER. Markus 11:18 En de overpriesters en de schriftgeleerden hoorden het en zochten, hoe zij Hem zouden kunnen ombrengen, want zij waren bevreesd voor Hem, omdat de gehele schare versteld stond over ZIJN LEER. Johannes 7:16 Jezus antwoordde hun en zeide: MIJN LEER is niet van Mij, maar van Hem, die Mij gezonden heeft; En dan Paulus! Hieronder een greep: 1Timotheüs 4:
10 Ja, hierom getroosten wij ons moeite en grote inspanning, omdat wij onze hoop gevestigd hebben op de levende God, die een Heiland is voor alle mensen, inzonderheid voor de gelovigen.
11 Beveel en LEER DIT.
1Timotheüs 4:16 Zie toe op uzelf en op DE LEER, volhard in deze dingen; want door dit te doen zult gij zowel uzelf als hen, die u horen, behouden.
Titus 1:9 zich houdende aan het betrouwbare woord naar DE LEER, zodat hij ook in staat is te vermanen op grond van de gezonde leer en de tegensprekers te weerleggen.
Titus 2:10 – Ti 2:11
10 of oneerlijkheid, maar alle goede trouw bewijzen, om DE LEER van God, onze Heiland, in alles tot sieraad te strekken.
11 Want de genade Gods is verschenen, heilbrengend voor alle mensen
2Timotheüs 4:3 Want er komt een tijd, dat de mensen DE GEZONDE LEER niet meer zullen verdragen, maar omdat hun gehoor verwend is, naar hun eigen begeerte zich tal van leraars zullen bijeenhalen,
Hoi Andre
heb je de blog van Anton gelezen? Dan weet je wat Anton bedoelt met deze opmerking en waardoor ik aangesproken werd (en dan is deze opsomming van bijbelteksten waarin het woord ‘leer’ voorkomt niet nodig:).
gr
Hannes
Dag Hannes,
Ik heb de context van de opmerking gelezen. Ik begrijp ‘m ook. Maar het is domweg niet waar dat Jezus geen leer zou hebben verkondigd. Daartoe diende mijn opsomming. En het achterliggende idee, nl. dat Jezus (en later b.v. ook Paulus) geen leer zou hebben verkondigd, met als suggestie dat leer en leerverschillen dus niet wezenlijk zouden zijn, staat m.i. haaks op Paulus aanbevelingen aan Timotheüs en Titus.
Alle goeds,
-André-
Wellicht is er nog enige nuancering op zijn plaats over mijn opmerkingen.
Ik ben gepokt en gemazeld in de zgn. gereformeerde gezindte en heb al heel wat discussies gevoerd over de leer en de waarheid. Ik zeg niet dat dat niet belangrijk zou zijn, maar er is meer. De waarheid is niet een leer, maar een Persoon. Zijn offer verandert ons leven. Zijn liefde vult ons hart. Zijn Geest drijft ons naar buiten. Naar anderen, naar de nood.
We kunnen zo snel een systeem bouwen van onze (visie op) de waarheid, die ons een schijnzekerheid geeft, zodat we soms ook heel makkelijk anderen veroordelen die daar niet in passen. Ik heb daar een aparte blogpost over geschreven met de ironische titel ‘De logica en noodzaak van de constructie van het insituut als systeem’.
Laten we niet te snel oordelen. Het onkruid en de tarwe groeien samen op, pas bij de oogst worden ze gescheiden. Bij het oordeel worden we niet gewogen op onze ‘leer’, maar op de vraag of we Jezus hebben ontmoet in onze naasten (Matth. 25).
Als ik naar het voorbeeld van de Here Jezus kijk, valt mij op hoe hij met mensen omgaat, belangstelling heeft, ze vragen stelt, waar Hij het antwoord al lang op weet. Waar Hij furieus op wordt, is als mensen een systeem bouwen, een religie creëren, kerkje spelen, die anderen (deze kleinen) verhinderen om tot God te komen.
Maar ik zeg dus niet Hij geen boodschap heeft, niets wil leren aan ons, wil laten zien wat het koninkrijk van Zijn Vader inhoudt. Alleen staat er geen theologie in de Bijbel, dat hebben wij mensen bedacht. En daar vechten we vaak over, struikelend over elkaar, over woorden, terwijl we vergeten dat het huis in brand staat …
Hoi Anton
dank je wel voor je nuancering, die verduidelijkt wat je met deze zin bedoelde (maar dat was mij ook wel duidelijk). We kunnen inderdaad veel leren van de omgang van Jezus met de mensen van zijn tijd. Ik weet uit ervaring hoe de nadruk op één bepaalde visie, of op kleine details, kan afleiden van waar het werkelijk om draait.
groet
Hannes